Şimdi Neredeyiz: YZ Burada
Yapay Zeka (AI) artık geleceğin teknolojisi değil; zaten burada ve hayatımızı birçok yönden etkiliyor. Son on yılda, yapay zeka yeteneklerinde, makinelerin çok çeşitli yeni alanlarda kullanılmasını mümkün kılan hızlı bir ilerleme oldu.
Örneğin, bir uçuş rezervasyonu yaptığınızda, ne ödeyeceğinize artık bir insan değil, genellikle bir yapay zeka sistemi karar verir. Benzer şekilde, havaalanına vardığınızda bir yapay zeka sistemi faaliyetlerinizi izler. Uçaktayken bile, bir AI sistemi pilotun sizi varış noktanıza uçurmasına yardımcı olur.
AI sistemleri ayrıca, kredi alıp almamamız, refah için uygun olup olmamamız veya belirli bir iş için işe alınmamız gibi hayatımızın birkaç kritik yönünü de giderek daha fazla belirliyor. Hatta kimin hapisten çıkacağını belirlemeye bile yardımcı oluyorlar. Bu sistemler, verimliliği ve doğruluğu artırma potansiyeline sahipken, aynı zamanda önyargı ve ayrımcılığı sürdürme potansiyeline de sahiptir.
Bazı hükümetler ayrıca savaş için otonom silah sistemleri satın alıyor ve bazıları gözetleme ve baskı için AI sistemleri kullanıyor. AI teknolojisinin bu uygulamaları, bu teknolojinin olası kötüye kullanımı ve toplumumuz üzerindeki etkisi hakkında endişeleri artırdı.
Öte yandan AI sistemleri sağlık ve bilim gibi alanlara da önemli katkılar sağlama potansiyeline sahiptir. Örneğin, AI sistemleri halihazırda hastalıkları teşhis etmek ve kişiselleştirilmiş tedavi planları geliştirmek için kullanılıyor. Ayrıca, bilimdeki en zor problemlerden bazılarında ilerleme kaydedilmesine yardımcı oluyorlar.
Üstelik AI sistemleri artık günlük hayatımızın bir parçası. Öneri sistemleri adı verilen büyük yapay zekalar, sosyal medyada ne gördüğümüzü, çevrimiçi mağazalarda bize hangi ürünlerin gösterildiğini ve YouTube'da bize nelerin önerildiğini belirler. Sadece tükettiğimiz medyayı önermekle kalmayıp, görüntü ve metin üretme kapasitelerine dayalı olarak, tükettiğimiz medyayı da yaratıyorlar.
Konuşma tanıma ile çalışan sanal asistanlar da son on yılda birçok haneye girdi. Şimdi, kendi kendini süren arabalar, ulaşım ve lojistikte devrim yaratabilecek bir gerçeklik haline geliyor.
AI zaten hayatımızı birçok yönden etkiliyor ve aşağıdaki liste onun birçok uygulamasından sadece birkaçını içeriyor. Listelenen geniş uygulama yelpazesi, bunun insanlar tarafından bazı son derece iyi ve bazı olağanüstü derecede kötü hedefler için kullanılabilecek çok genel bir teknoloji olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Bu tür 'ikili kullanımlı teknolojiler' için, hepimizin neler olup bittiğine ve teknolojinin nasıl kullanılmasını istediğimize dair bir anlayış geliştirmemiz önemlidir.
Yapay Zekanın Geleceği: Fırsatlar ve Zorluklar
AI teknolojisi gelişmeye devam ederken, toplumumuz için hem önemli fırsatlar hem de zorluklar sunuyor. Bu bölümde, gelecekteki potansiyel gelişmelerden bazılarını ve bunların sonuçlarını inceleyeceğiz.
Önemli etkiye sahip bir potansiyel alan, iş piyasasıdır. Yapay zeka sistemleri verimliliği ve doğruluğu artırabilirken, birçok işi de otomatikleştirerek potansiyel olarak önemli iş kayıplarına yol açabilir. Bununla birlikte, yapay zekanın özellikle programlama, veri analizi ve robotik alanlarında yeni işler de yaratabileceğini unutmamak önemlidir.
Bir diğer önemli zorluk, AI sistemlerinin önyargı ve ayrımcılığı sürdürme potansiyelidir. Örneğin, yüz tanıma algoritmalarının beyaz olmayan insanlar için daha az doğru olduğu gösterildi, bu da kolluk kuvvetleri ve işe alma uygulamaları gibi alanlarda ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu sorunların ele alınması, hem politika yapıcıların hem de yapay zeka geliştiricilerinin uyumlu bir çaba göstermesini gerektirecektir.
Dahası, AI sistemleri daha karmaşık hale geldikçe, daha önce yaratıcı çalışma ve karar verme gibi yalnızca insan zekasının alanı içinde olduğu düşünülen görevleri yerine getirebilirler. Bunun, AI sistemlerinin yasal tavsiye sağlamak ve hatta yasal kararlar almak için kullanılabileceği sanat, müzik ve hatta hukuk gibi alanlar için önemli etkileri olabilir.
Bununla birlikte, AI sistemleri daha yetenekli hale geldikçe, anlaşılması ve kontrol edilmesi de daha zor hale gelebilir. Bu, AI sistemlerinin amaçlanan amaçlarına aykırı kararlar alması veya insanlara zarar vermesi gibi istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Bu endişeleri ele almak, AI güvenliği alanında önemli araştırma ve geliştirme gerektirecektir.
Bir başka potansiyel etki alanı da sağlık hizmetleri alanıdır. Yapay zeka sistemleri, tıbbi teşhis ve tedaviyi önemli ölçüde iyileştirerek potansiyel olarak hayat kurtarabilir ve sağlık hizmeti maliyetlerini azaltabilir. Ayrıca, özellikle kişiselleştirilmiş tıp alanında yeni ilaç ve tedavilerin geliştirilmesine de yol açabilirler.
Son olarak, yapay zeka sistemlerinin gizliliğimiz ve güvenliğimiz üzerinde de önemli etkileri olabilir. AI sistemleri daha yaygın hale geldikçe, yaşamlarımız hakkında büyük miktarda veri toplayacak ve analiz edecek, bu da potansiyel olarak mahremiyetimizin ihlal edilmesine yol açacaktır. Aynı zamanda, siber tehditlerin tespiti veya suçun önlenmesi gibi alanlarda güvenliği artırmak için de kullanılabilirler.
AI'nın geleceği hem heyecan verici hem de zorlu. AI, hayatımızın birçok yönünü iyileştirme potansiyeline sahip olsa da, aynı zamanda önemli riskler ve zorluklar da sunar. Toplumun tüm üyeleri için faydalı bir gelecek yaratmaya odaklanarak, AI teknolojisini sorumlu ve etik bir şekilde geliştirmeye devam etmemiz çok önemlidir.
YZ Sistemlerinin Evrimi
Yapay Zeka (AI), 1940'lardaki başlangıcından bu yana çok yol kat etti. AI teknolojisinde kaydedilen ilerleme, önceki bölümde gördüğümüz gibi, güçlü AI sistemlerinin geliştirilmesiyle sonuçlanmıştır. Bu AI sistemleri, eğitim hesaplaması, algoritmalar ve girdi verileri olmak üzere üç temel faktör tarafından yönlendirilen AI teknolojisindeki onlarca yıllık istikrarlı ilerlemenin doruk noktasıdır.
Jaime Sevilla ve meslektaşları tarafından üretilen ve önceki bölümde gösterilen büyük grafiğin temelini oluşturan veri seti, yapay zeka sistemlerinin son seksen yıldaki gelişimine tarihsel bir bakış açısı sağlıyor. Grafik, her yapay zeka sistemini, yatay eksendeki konumu ne zaman inşa edildiğini ve dikey eksendeki konumu, onu eğitmek için kullanılan hesaplama miktarını gösteren küçük bir daire olarak gösterir.
 |
| Yapay zekanın kısa tarihi: Verilerdeki Dünyamız |
Kayan nokta işlemlerinde (FLOP) ölçülen eğitim hesaplaması, yapay zeka sistemlerinin yeteneklerinin temel itici güçlerinden biridir. Grafik, eğitim hesaplaması yıllar içinde arttıkça yapay zeka sistemlerinin daha güçlü hale geldiğini açıkça gösteriyor. Eğitim hesaplamasını çizmek için kullanılan logaritmik ölçek, her ızgara çizgisinden diğerine 100 kat artışla sürekli bir artış gösterir.
İlk altmış yıl boyunca, bir mikroçip üzerindeki transistör sayısının her iki yılda bir ikiye katlandığını belirten Moore Yasası ile paralel olarak eğitim hesaplaması arttı. Bu, eğitim hesaplamasının kabaca her 20 ayda bir ikiye katlanmasıyla sonuçlandı. Bununla birlikte, 2010'dan bu yana, büyüme oranı, şaşırtıcı derecede hızlı bir büyüme oranı olan yaklaşık altı aylık bir ikiye katlanma süresine hızlandı.
Eğitim hesaplamasındaki artış, yapay zeka sistemlerinin yeteneklerinde önemli artışlara neden oldu. Örneğin, doğal dil metni üretebilen bir yapay zeka sistemi olan PaLM, eğitim için 2,5 milyar petaFLOP gerektiriyordu; bu, yalnızca on yıl önceki en büyük eğitim hesaplamasına sahip yapay zeka sistemi olan AlexNet'inkinden beş milyon kat daha fazlaydı.
Son on yılda eğitim hesaplamasındaki hızlı büyümenin devam etmesi bekleniyor ve bunun yapay zekanın geleceği için önemli etkileri var. AI sistemleri daha güçlü hale geldikçe, daha önce imkansız olduğu düşünülen görevleri yerine getirebilecekler. Bunun çeşitli endüstriler için geniş kapsamlı sonuçları olacak ve yaşama ve çalışma şeklimizde devrim yaratacak.
YZ'nın Geleceği
AI'nın geçmişi, son yıllarda eğitim hesaplamasında istikrarlı bir artış ve üstel büyüme ile işaretlenmiştir. Ancak yapay zekanın geleceği için ne bekleyebiliriz? Önümüzdeki yıllarda AI'nın gelişimini muhtemelen şekillendirecek birkaç eğilim var.
İlk olarak, AI sistemlerini eğitmek için mevcut olan veri miktarı benzeri görülmemiş bir oranda artıyor. İnternetin büyümesi ve sensörlerin çoğalmasıyla her gün çok büyük miktarda veri üretiyoruz. Bu veriler, yapay zeka sistemlerini kalıpları tanımak ve tahminler yapmak üzere eğitmek için kullanılabilir.
İkincisi, daha az örnekten öğrenebilen yapay zeka sistemleri geliştirmeye artan bir ilgi var. Mevcut AI sistemlerinin zorluklarından biri, etkili bir şekilde eğitilmeleri için büyük miktarda etiketlenmiş veriye ihtiyaç duymalarıdır. Bununla birlikte, insanlar çok az sayıda örnekten öğrenebilir ve araştırmacılar da aynısını yapabilen yapay zeka sistemleri geliştirmek için çalışıyor.
Üçüncüsü, akıl yürütebilen ve kararlarını açıklayabilen yapay zeka sistemleri geliştirmeye yönelik bir eğilim var. Mevcut AI sistemleri genellikle, insanların anlaması zor olan karmaşık hesaplamalara dayalı kararlar veren kara kutular olarak görülüyor. Bununla birlikte, belirli bir karara nasıl ulaştıklarını açıklayabilen yapay zeka sistemleri geliştirmeye artan bir ilgi var.
Dördüncüsü, daha sağlam ve dirençli yapay zeka sistemleri geliştirmeye yönelik bir baskı var. Mevcut AI sistemleri, saldırılara karşı savunmasız olabilir ve beklenmedik durumlarla karşılaşıldığında başarısız olabilir. Değişen koşullara uyum sağlayabilen ve beklenmedik zorluklarla karşılaşıldığında bile çalışmaya devam edebilen AI sistemlerine ihtiyaç vardır.
Son olarak, insanlarla işbirliği yapabilen yapay zeka sistemleri geliştirmeye artan bir ilgi var. Mevcut yapay zeka sistemleri genellikle görevleri otomatikleştirebilen araçlar olarak görülüyor, ancak yapay zeka sistemlerinin insanlarla birlikte çalışma, yeteneklerimizi artırma ve karmaşık sorunları çözmemize yardımcı olma potansiyeli var.
Yapay zekanın geleceği için birçok heyecan verici olasılık var, ancak potansiyel riskler ve zorluklarla ilgili endişeler de var. Yapay zeka sistemleri daha güçlü ve daha özerk hale geldikçe, sorumlu ve etik bir şekilde geliştirilmelerini sağlama ihtiyacı ortaya çıkıyor. AI sistemlerinin nasıl geliştirildiği ve kullanıldığı konusunda şeffaflık ve hesap verebilirliğe de ihtiyaç vardır.
AI'nın geçmişi, son yıllarda eğitim hesaplamasında istikrarlı bir artış ve üstel büyüme ile işaretlenmiştir. Yapay zekanın geleceği muhtemelen daha fazla veri, daha az örnek, muhakeme ve açıklama, sağlamlık ve dayanıklılık ve insanlarla işbirliğine yönelik eğilimlerle şekillenecek. İlerlemeye devam ederken, yapay zeka sistemlerinin şeffaflık ve hesap verebilirlik ile sorumlu ve etik bir şekilde geliştirilmesini sağlamak önemlidir. Bunu yaparak, dünyanın en acil zorluklarından bazılarını ele almak ve herkes için daha iyi bir gelecek yaratmak için yapay zekanın gücünden yararlanabiliriz.